تکه دوزی از دیرباز یکی از هنرهای دستی زنان یزدی بوده به گونهای که در گذشته تكه دوزی در هنگام دوخت ملافه، پتو و دیگر وسایل خانه به ویژه در جهیزیه تازه عروسها، جایگاه و ارزش مناسبیداشته است.
تکهدوزی جهیزیه تازه عروس ها اغلب توسط مادر عروس یا خود عروس صورت می گرفته است و از این رو این هنر دستی ، کم و بیش در خانه ها به ویژه خانه زنان روستایی ، رنگ و روی متفاوتی داشته است ولیبه تدریج و مرور زمان این هنر دستی کمرونق شده است به طوری که اکنون د ر کمتر خانها ی ، وسا یل بافت تکه دوزی وجود دارد.
پارچههای مورد استفاده در نوعی از تکه دوزی که در بین زنان زرتشتی یزدی رایج بوده و به «تیر و سیخ» شهرت دا شته است، معمولاً پارچه های رنگارنگ ابریشم ساده که اغلب به دست همان زنان بافته می شده یا پارچههای چیت روشني که اغلب از کشورهای روسیه و هندوستان به کشور ایران صادر میشده، بوده است.
روش دوخت تکه دوزی نیز به این طریق بوده که تکه های ابریشم و چیت را یکی در میان در کنار هم قرار می دادند و سپس به شیوه ای ماهرانه ، آن ها را بهم می دوختند به طوری که به صورت یک پارچه یکدست در میآمده است و سپس ب رای دوخت وسایل دیگر مورد استفاده قرار می گرفته است.
این نوع دوخت منجر به تولید پارچه ای به نام «تیر و سیخ» م ی شده که در بین مردم نیز کاربرد و استفاده زیادی داشته است. البته نامگذار ی این پارچه نیز این دلیل بوده است که پارچه ساده را «تیر» و پارچه چیت را «سیخ» نامیده بوده بودند.
این نوع دوخت و دوز هر چند از رونق افتاده ولی هنوز هم در میان زنان اصیل و قدیمی یزدی رواج دارد و کاربرد های خاص خود را دارد .