به گزارش خبرنگار تابناک و به نقل از خبرگزاری مهر، غرفه های کم فروغ و گاهی بسته ای که با یک تکه پارچه بد شکل مانع از ورود مشتری می شود در کنار هنرمندانی که زیر آفتاب داغ با دهان روزه بر سر قیمت تولیدات خود با مشتری چانه می زنند نشان می دهد جشنواره خرید صنایع دستی کمی با حال و هوای جشنواره بودن فاصله دارد.
با وجود اینکه صحن بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در اولین ماه تابستان و سفرهای تابستانی برای این نمایشگاه تدارک دیده شده است، همزمانی نمایشگاه با ماه رمضان موجب شده حتی در ساعت ۱۸ عصر نیز کسی به سراغ غرفه ها نرود.
یک فیل دست ساز نقش یک آبنما را در وسط حوضی که یادگار تاریخ حکومت صفوی است بازی می کند. اما این تزئینات ناشیانه عطش تیر ماه سوزان را نمی کاهد.
قرار است در جشنواره خرید صنایع دستی شهروندان برای خرید و نونوار کردن خانه هایشان با تولیداتی که حداقل یک هفته ساخت آن زمان برده مراجعه کنند.
رونق اندک این نمایشگاه به دلیل زمان نامناسب برگزاری آن و تبلیغات ناکافی آن به جای جلب شهروندان به غرفه ها ناخواسته موجب ریزش آن ها شده است.
صحبت هایم با هنرمندانی که پشت صندلی های پلاستیکی آبی رنگ خود نشسته اند و به ورودی صحن چشم دوخته اند واقعیت هایی را بار دیگر زنده می کند. واقعیت های ریز که آنقدر بی توجه به آن ها بودیم اینبار درشت شده و هزینه های گزاف برگزاری نمایشگاه ها نیز در مقابل آن مقاومتی ندارد.
هنرمند نیازمند تسهیلات است
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی استان اردبیل برگزاری نمایشگاه هایی از این دست را با هدف معرفی تولیدات هنرمندان عنوان کرد.
علیرضا دباغ عبداللهی به خبرنگار مهر گفت: ما به دنبال این هستیم ارتباط هنرمند و صنعتگر با عموم مردم را توسعه دهیم و علاوه بر معرفی تولیدات زمینه فروش و سفارش گیری تولیدات را تسهیل کنیم.
این اهداف هر چند حائز اهمیت است اما تحقق همه جانبه آن نیازمندی هایی را می طلبد که از زبان صنعتگران بارها شنیده شده است.
رئیسی در سایه بان غرفه خود در یک دست تکه چرم و یک دست نخ و سوزن، کیف های اعلای چرمی می دوزد. یک مشتری به غرفه اش نزدیک می شود، قیمت می کند و با نگاه شگفت زده ای تشکر دست و پا شکسته ای را تحویل این هنرمند می دهد و می رود.
این فعال چرم معتقد است هر چند چرم سازی رو به گسترش است اما هنرمند برای اینکه بتواند عرض اندام کند نیازمند حمایت هایی از جمله تسهیلات است. قول تسهیلات ۵۰ میلیون ریالی را به یاد می آورد که هنوز محقق نشده است.
وی در پاسخ به این سوال که استقبال نمایشگاه تا چه حد مطلوب است، به خبرنگار مهر گفت: تبلیغات کافی نیست و قدرت خرید مردم هم پایین است؛ پیشنهاد ما تجدید مکرر این نمایشگاه ها است و در عین حال اگر شهر سرعین برای برگزاری نمایشگاه انتخاب شود هم در معرفی صنایع دستی اردبیل تاثیر گذار است و هم فروش افزایش می یابد.
رئیسی افزود: متاسفانه دعوت به نمایشگاه ها اغلب دعوت هنرمندان شاخص در هر رشته هنر و صنعت است و معمولا برای اینکه نمایشگاه جلوه داشته باشد این افراد در اولویت هستند، به ویژه در نمایشگاه های بزرگ صنایع دستی اغلب افراد خاصی در اولویت هستند این در حالی است که باید از هنرمندان تازه کار نیز حمایت شود و این هنرمندان تازه کار هستند که به حمایت نیاز دارند.
این صنعتگر معتقد است چرم دستی به نسبت چرم صنعتی مظلوم واقع شده و حتی در نمایشگاه های صنایع دستی می توان غرفه هایی برای چرم صنعتی دید و اگر مسئولان می خواهند این صنعت رشد کند باید حداقل حمایت ها را دریغ نکنند.
کیفیت بهتر اما اقبال کمتر
رئیسی کیف های چرمی خود را که برای دوخت آن چند هفته زمان سپری شده به قیمت بسیار نازل تر از برندهای چرم صنعتی به فروش می رساند. سوال اینجا است که چرا شهروندان استقبال کمتری دارند.
برای اینکه به پاسخ این سوال برسم به غرفه تراش سنگ های تزئینی سر می زنم. اختیاری در حالی که عرق صورتش را پاک می کند از تبلیغات اندک گله دارد و معتقد است تبلیغ نمایشگاه در روز برگزاری به منزله عدم تبلیغ آن است.
وی افزود: به جرئت می گویم به قیمت نصف بازار اجناس حتی با کیفیت بالاتر می فروشیم اما مردم نمی خرند و دلیل آن این است که ما را نمی شناسند.
این صنعتگر به عقیق اردبیل اشاره کرد و گفت: عقیق اردبیل بی نظیر است و جدیدا فیروزه نیز در این استان کشف شده است و در کل از لحاظ کیفیت سختی و جرم حجمی سنگ های معدنی و تزئینی اردبیل بهتر از استان هایی است که سنگ هایشان در این شهر نامدار بوده و مورد اقبال است.
رئیسی تصریح کرد: صنعتگر نیازمند حمایت است و این حمایت به ویژه در فروش و بازاریابی باید نمود داشته باشد.
این هنرمند خواسته دیگری نیز دارد و آن توجه به بیمه هنرمندان است که اغلب به دلیل ضرورت دریافت کارت صنعتگری و پروسه طولانی آن موجب می شود صنعتگر به جای ترغیب به دریافت بیمه از دریافت آن دلسرد شود.
در پاسخ به چرایی تبلیغات دیرهنگام این نمایشگاه، معاون صنایع دستی میراث فرهنگی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تبلیغ نمایشگاه روال معمول را طی کرده و اگر ما مثلا ۲۰ روز قبل تبلیغات را آغاز می کردیم در ذهن و یاد کسی نمی ماند که چنین نمایشگاهی وجود دارد.
علیرضا دباغ عبداللهی تبلیغات این جشنواره را کافی دانست و افزود: ما برای جذب هنرمندان در نمایشگاه پیامک ارسال کردیم و متاسفانه با وجود اطلاع رسانی خود هنرمندان و صنعتگران به ندرت استقبال کردند.
وی افزود: نزدیک به ۳۰ نفر از کل هنرمندانی که ما پیامک زدیم برای حضور در نمایشگاه اعلام آمادگی کردند و بر همین اساس هر هنرمندی نسبت به زمان و مکان و غرفه ها اعتراض دارد حاضریم رسیدگی کنیم.
جای خالی یک اتحادیه
صحبت های دباغ عبداللهی ذهن را به سمت نیازی که مورد غفلت است هدایت می کند. صنعتگران صنایع دستی اردبیل حتی یک اتحادیه یا انجمن صنفی برای ساماندهی و پیگیری امورات خود ندارد.
اختیاری با تاکید به این موضوع گفت: کسی برای تشکیل اتحادیه پیشقدم نمی شود و همین موجب شده تا مشکلات صنایع دستی در رشته های مختلف به صورت جدی پیگیری نشود.
وی افزود: به عنوان مثال به روز سازی دانش هنرمندان یک ضرورت است و باید مرتبا دوره های آموزشی برای هنرمندان برگزار شود اما در مقابل ما شاهد برگزاری کارگاه کاریابی در میراث فرهنگی استان توسط استادی هستیم که حتی صنایع دستی را نمی شناسد.
این صنعتگر معتقد است هر چند برگزاری نمایشگاه ها مفید است اما برای رشد و توسعه صنایع دستی باید کیفی تر برگزار شده و در عین حال به تولید زنده در نمایشگاه ها توجه شود؛ چرا که تولید زنده حتی زمینه جذب علاقه مندان به یک صنعت دستی خاص را فراهم می سازد.
شهروندان اطلاعات هنری ندارند
نمایشگاه های صنایع دستی همچنان که از سیاست های آن پیدا است، علاوه بر صنعتگر و دستگاه های متولی حلقه دیگری به نام مشتری دارد.
مشتریانی که چانه زنی قابل توجهی در نمایشگاه های صنایع دستی از خود نشان می دهند و هنرمندان از خود می پرسند آیا زحمت چند روزه باید به این شکل خریداری شود؟
قنبرزاده نمونه قلم زنی خود را نشانم می دهد و در این خصوص تاکید دارد که مشکل بی اطلاعی و عدم شناخت هنر است.
وی افزود: مردم ما اطلاعات هنری اندکی دارند و به عنوان مثال در خود اردبیل مردم از تاریخ و فرهنگ بومی خود و ظرافت های هنری که در آثار مختلف به کار رفته هیچ شناختی ندارند.
این صنعتگر تصریح کرد: دلیل اصلی این است که هنرمندان همواره در حاشیه هستند و هیچگاه جایگاه درخوری برای آن ها قائل نمی شوند.
وی با ذکر مثالی به آموزش های دانشگاهی صنایع دستی اشاره کرد و گفت: بنده در دانشگاه محقق اردبیلی صنایع دستی خواندم اما حتی یک کدام از اساتید من هنرمند نبودند و به حدی آموزش ها به تئوریات محدود است که فارغ التحصیل تربیت عملی نداشته و نمی تواند خالق هنر باشد.
قنبرزاده مشکل دیگر را عدم حمایت میراث فرهنگی دانست و افزود: عمدتا تصور می شود حمایت مورد نیاز مادی است در حالی که هنرمند به حمایت معنوی و ارج و قرب بیشتر نیاز دارد.
وی به آمارهای قابل توجهی فروش صنایع دستی در استان های دیگر اشاره کرد و گفت: در اصفهان صنایع دستی گستردگی قابل توجهی دارد و این در حالی است که در اردبیل بطالت تصور می شود و افراد با این باور که سود اقتصادی در این کار نیست به آن ترغیب نمی شوند.
به گفته این هنرمند این در حالی است که حد فاصل کشورتوسعه یافته و توسعه نیافته صنایع دستی است و در دنیای امروز اگر به توسعه می اندیشیم نباید از این ظرفیت و پیشینه فاخری که دارد غفلت کرد.