توریسم عشایری؛ فرصتی برای کارآفرینی در یزد

به گزارش تابناک یزد،زندگی عشایری مصداق اصیل ترین زندگی سنتی است که زیبایی‌های آن به عنوان یک جاذبه برای گردشگران اهمیت دارد. اگر به توریسم عشایری در کنار انواع گردشگری دیگر اهمیت داده و در آن سرمایه گذاری شود، می‌تواند منبع اقتصادی خوبی هم برای استان و هم برای جامعه محلی باشد.
عشایر و زندگی آنها یادآور زندگی دسته‌جمعی‌  ، سادگی و بی‌آلایشی است که در کنار زندگی زیبای آنها در مجاورت طبیعت، موسیقی و آواها و نواهای آنها همچنین غذاهای محلی، آداب و رسوم، لباس‌های محلی، نوعی جاذبه فرهنگی و گردشگری به شمار می‌رود.
استان 1200‌خانوار عشایری با 5 هزار نفر جمعیت دارد که در مراتع شهرستان‌های ابرکوه و خاتم زندگی می‌کنند و از محصولات دامی و کشاورزی آنها در استان استفاده می‌شود. هرچند با توجه به خشکسالی‌های اخیر اکثر مراتع استان در مناطقی که عشایر در آن ساکن هستند کاهش یافته است، ولی سرمایه گذاری در بخش عشایری استان و شناساندن نحوه زندگی آنها به‌عنوان یک جاذبه و آداب و رسوم خاص استان برای گردشگران می‌تواند به اقتصاد پایدار این عشایر کمک کند.
طبق برنامه ریزی مسئولان میراث فرهنگی، مقدمات بهره گیری از زندگی عشایر به عنوان یک جاذبه برای گردشگران در حال انجام است تا از ظرفیت‌های زندگی عشایری استان که بیشتر در شهرستانهای ابرکوه و خاتم هستند برای جذب و ارتقای گردشگری استفاده شود. اینکار بر اقتصاد عشایر و گردشگری استان تاثیر خواهد گذاشت.
طی سال‌های اخیر، با توجه به رشد ساخت اقامتگاه‌های بوم گردی در استان، در شهرستان ابرکوه برای آشنایی بیشتر گردشگران با زندگی محلی و سنتی عشایر خانه‌هایی با الگو گیری از زندگی عشایر به‌صورت سنتی ساخته شده است. هدف این است که از گردشگران با لباس‌های ویژه عشایر، در چادرها با غذاهای سنتی پذیرایی شود.

استقرار گروه عشایری در محورهای گردشگری
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می‌گوید: یزد علاوه‌بر تنوع فرهنگی و اقلیمی به دلیل قرار گرفتن در مرکز کشور، دارای تنوع زندگی و مذهبی زیادی است. از گذشته تا کنون اقوام مختلفی در استان ساکن شده اند و از خود میراثی به یادگار گذاشته اند که خانه عرب‌ها، رشتی‌ها و لاری‌ها گویای این حقیقت است.
«سید مصطفی فاطمی» با اشاره به این‌که زندگی عشایری استان از مهم ترین و اصیل ترین تنوع فرهنگی استان به شمار می‌رود، می‌افزاید: یزد یک شهر مهاجر پذیر است و دارای تنوع فرهنگی و مذهبی  ، آداب و رسوم زیادی است. این امر می‌تواند در ارتقای گردشگری استان هم تاثیر گذار باشد.
به گفته وی، زندگی عشایری استان زیباترین نوع همزیستی با طبیعت است. در منطقه مروست و هرات، خاتم و ابرکوه، عشایر استان به صورت دسته جمعی شیوه زندگی اصیلی را حفظ کردند که برای جوامع شهری جذابیت دارد و می‌تواند به جذب گردشگر و افزایش تولیدات تمام ارگانیگ کمک کند.
فاطمی ادامه می‌دهد: برای بهره گیری خوب از ظرفیت‌های زندگی عشایر استان در صنعت گردشگری، امسال مقدمات استقرار یک گروه از عشایر استان در کنار محورهای اصلی گردشگری استان انجام می‌شود. محورهای مهریز، چک چک و همچنین خرانق برای استقرار چادرهای عشایری انتخاب شده است.
این مسئول بیان می‌کند: توریست‌ها علاقه دارند زندگی در چادرهای عشایری را تجربه کنند. این طرح می‌تواند در جذب گردشگران موثر باشد. آشنایی با زندگی دسته جمعی، نوع موسیقی، آواها و نواها، محصولات و غذاهای سنتی به‌ویژه لباس عشایری جاذبه‌هایی است که نظر گردشگران را به خود جلب می‌کند.

ابرکوه؛ دارای بیشترین اقامتگاه بوم گردی
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان می‌گوید: برای استفاده از ظرفیت‌های خوب زندگی عشایری جشنواره‌های مختلف فرهنگی برگزار شده تا مردم و گردشگران از نزدیک با غذاهای سنتی، بازی‌های محلی، صنایع دستی و همچنین لباس‌های محلی عشایر استان آشنا شوند.
فاطمی ادامه می‌دهد: با توجه به رشد و افزایش اقامتگاه‌های بوم گردی در استان که نوعی اقامت سنتی و پذیرایی با غذاهای سنتی به سبک روستایی است، شهرستان ابرکوه با ابتکاری خلاقانه و با توجه به این که عشایر استان در این منطقه ساکن هستند خانه‌های بوم گردی را با شکل و الگوی زندگی عشایری تغییر کاربری داده تا گردشگران حس و حال ساده زیست را تجربه کنند. وی می‌افزاید: بیشترین اقامتگاه‌های بوم گردی در شهرستان ابرکوه است که از زندگی عشایر الگو برداری شده و همچنان درخواست‌هایی برای ایجاد این نوع اقامتگاه‌ها در این شهرستان داریم.  فاطمی با اشاره به اطلاع‌رسانی درباره شیوه زندگی عشایر، می‌گوید: علاوه بر برگزاری انواع جشنواره‌های فرهنگی عشایری، نمایشگاه‌های مختلفی برای عشایر برگزار شده که اخیرا هم در بافت تاریخی استان عشایر با لباس‌های محلی و غذاهای سنتی در جشنواره دستپخت بانوی یزدی شرکت کردند.

تغییر سبک زندگی و گمنامی صنایع دستی عشایر
معاون صنایع دستی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می‌گوید: عشایر استان سبک خاصی از صنایع دستی را تولید می‌کنند. برای مثال می‌توان به انواع سفره نان، چلنگری و کار حرفه ای ساخت وسایل آشپزخانه اشاره کرد. «محمدرضا دهقان مهرجردی» بیان می‌کند: عشایر صنایع دستی حرفه ای خوبی دارند ولی با توجه به کاهش مراتع از حالت سنتی به زندگی مدرن تغییر کرده و این صنایع دستی هم رو به فراموشی رفته است، ولی هنوز برخی عشایر به تولید این صنایع مشغول هستند.
وی می‌افزاید: سعی شده با برگزاری انواع جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها، صنایع دستی عشایر را یادآوری و به همگان معرفی کنیم همچنین در برنامه‌های آینده احیای صنایع‌دستی عشایر پیش‌بینی شده اما با توجه به کمبود اعتبار اقدام جدی نشده است.

   زنان عشایر؛ اهرم مهم گردشگری
معاون صنایع دستی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می‌گوید: زنان در خانواده‌های عشایر نقش بسیار مهمی در زندگی بر عهده دارند به گونه ای که ستون مهم زندگی عشایری، زنان هستند. با کمک دست ساخت‌های زن عشایری، اقتصاد خانواده و حتی منطقه می‌چرخد. دهقان می‌افزاید: زنان به شیوه‌های مختلف به رشد و توسعه اقتصاد خانواده کمک می‌کنند؛ همچنین در پرورش و نگهداری گوسفندان، تهیه و تولید محصولات متنوع دامی، نقش موثری دارند و شرکت فعال در کشاورزی، ساخت صنایع دستی زیبا که به عنوان پاک ترین منبع اقتصادی خانواده به شمار می‌رود نیز بر دوش زنان عشایر است. به گفته وی، صنایع دستی زنان عشایر، کوچ و لباس‌های آنها در کنار غذاهای محلی و سالم عشایری از جاذبه‌های مهم گردشگری هستند. به گفته این مسئول، زنان عشایری محرک اصلی گردشگری هستند و شیوه پخت غذا، صنایع دستی و لباس‌های زیبا و نقش پررنگ آنها در ییلاق و قشلاق، اصلی ترین اهرم گردشگری است.
همشهری