حقوق بیمار یکی از محورهای شاخص در تعریف استانداردها جهت اعمال حاکمیت
خدمات بالینی است. در سال 1381 برای اولین بار منشور حقوق بیمار در ایران
تدوین و از سوی معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ابلاغ
گردید. با توجه به ضرورت تدوین متنی جامع در مورد حقوق بیمار، منشور حقوق
بیمار در ایران با نگاهی نو و جامع و با هدف تبیین حقوق گیرندگان خدمات
سلامت و رعایت موازین اخلاقی در عرصهی درمان تدوین گردید.
به گزارش تابناک ایلام، تدوین منشور حقوق بیمار طی مراحل مرور جامع منابع موجود، انجام مطالعهی
میدانی در خصوص نگرش پزشکان، پرستاران و بیماران در مورد ضرورت رعایت حقوق
بیمار، تدوین پیشنویس منشور حقوق بیمار، نظرسنجی مکاتبهای و حضوری از
صاحب نظران در خصوص پیشنویس و نهایتاً برگزاری کارگاه مشورتی جهت بررسی
جامع پیشنویس صورت پذیرفت.
در پایان متن پیشنهادی منشور در شورای
سیاستگذاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طرح و به تصویب رسید. متن
نهایی منشور حقوق بیمار در آبان ماه 1388 از سوی وزیر بهداشت، درمان و
آموزش پزشکی به مراکز تابعه ابلاغ گردید.
منشور جامع حقوق بیمار در 5
محور کلی و 37 بند به همراه بینش و ارزش و یک تبصره پایانی تنظیم گردیده
است. محورهای پنجگانه منشور شامل حق دریافت خدمات مطلوب، حق دریافت
اطلاعات به نحو مطلوب و کافی، حق انتخاب و تصمیمگیری آزادانه بیمار در
دریافت خدمات سلامت، حق احترام به حریم خصوصی بیمار و رعایت اصل رازداری و
در نهایت حق دسترسی به نظام کارآمد رسیدگی به شکایات است که به ترتیب هر یک
در 14، 4، 7، 9 و 3 بند تدوین گردیده است.
باید توجه داشت که اگر چه
تدوین و ابلاغ منشور حقوق بیمار اقدامی ارزشمند در جهت ایفای حقوق بیماران
میباشد، اما زمانی میتوان به رعایت مفاد آن امیدوار بود که تمهیدات لازم
جهت فرهنگسازی مناسب، توجه همه جانبه به حقوق کلیه ذینفعان، شناسایی
موانع، راهکارهای اجرایی شدن منشور و همچنین لحاظ نمودن رعایت حقوق
بیماران بهعنوان یکی از شاخصهای ارزشیابی مراکز ارائهی خدمات سلامت
فراهم گردد.
بهنظر میرسد با توجه به شرایط و توانمندیهای متفاوت مراکز
درمانی در کشور برای رعایت کامل مفاد حقوق بیماران براساس منشور مصوب،
اجرای مرحلهای این منشور میتواند مد نظر قرار گیرد.
هرچند منشور
حقوق بیماران در قالب یک دستورالعمل تدوین ودر اختیار دانشگاههای علوم
پزشکی وبیمارستانها ابلاغ گردیده است ،اما بروز حوادثی در بیمارستانهای
استان ایلام مبین این واقعیت است که گویا این منشور در لابلای دستورالعمل
ها واحیانا در میان کارتابل مدیران دانشگاه وبیمارستانها گیر کرده است
وضرورتی برای اجرای آن دیده نمی شود!
بدنبال سلسه بی توجهی های
مجموعه کادر درمانی بیمارستان های ایلام به بیماران اعزامی به اورژانس این
بیمارستانها وعدم رعایت منشور اخلاقی بیماران که گاها به فوت و نقص عضو
مصدومان انجامیده است ،ضرورت تجدید نظر در مدیریت این بیمارستانها وبرخورد
قانونی با عوامل وکادر درمانی کوتاهی کننده در امررسیدگی به بیماران اجتناب
ناپذیر به نظرمی رسد که تاکنون از سوی مدیران دانشگاه علوم پزشکی استان به
دست فراموشی سپرده شده است.
بعداز اجرایی شدن طرح نطام سلامت اگرچه
بسیاری از مشکلات مردم به ویژه در بخش هزینه ها کاهش پیدا نمود ،امابرعکس بی
توجهی به بیماران به ویژه بیماران ارژانسی رو به افزایش نموده است ،بی توجهی وبی مسولیتی
در مراکز درمانی آن قدر زیاد شده که داد بیماران وهمراهان را درآورده و امیدبه بهبودی
بیماروهمراهان رابه مسولان این بیمارستان به یاس وناامیدی مبدل کرده است.
درتازه
ترین اتفاق به وقوع پیوسته ونادیده انگاشتن حقوق بیماران در بیمارستان
امام ،شاهد یک تعلل وبی توجهی به رسیدگی به مصدومی بودیم که این تعلل وعدم
رسیدگی نقص عضو او را بدنبال داشت.
ماجرا ازین قراراست که ساعت
حدود11روزششم مرداد،براثر برخورد دست فردی به تسمه بالا بر ساختمانی در
شهر سرابله ، منجر به قطع انگشت
او می گردد، فورا مصدوم را به همراه انگشت قطع شده به امید پیوند مجدد به
بیمارستان امام علی سرابله اعزام ،اما کادر پزشکی بیمارستان مذکور به
همراهان توصیه می کنند که بدلیل کمبود امکانات وکادر پزشکی بیماررا به
بیمارستان امام خمینی ایلام اعزام نمایند.
علیرغم وجود چند دستگاه آمبولانس دراین مرکز درمانی ،همراهان مصدوم به امید
پیوندوبهبودی ویا حداقل مداوای بهتر با استفاده از وسیله شخصی!! بیمار را
به ایلام انتقال داده وحدود ساعت ۱۲وسی دقیقه بیمار در بخش
اورژانس بیمارستان امام خمینی مستقر نموده وعلیرغم خونریزی ودرد شدید هیچ
پزشکی بر بالین او حاضر نمی شود.
پس ازهفت ساعت انتظار
وبلا تکلیفی ودرد وخونریزی شدید وتماس همراهان با رییس دانشگاه
وبیمارستان،تازه به بیمار گفته می شود که به یک پزشک در خارج از بیمارستان
مراجعه نماید وبا
وی برای امکان پیوند مشورت شود.
علیرضا فریادی (مصدوم ) درگفتگوبا خبرنگار تابناک ایلام گفت: اینجانب درحادثه ای یک انگشت خود را از دست داده ویک انگشتم نیز درچار شکستی شد ،برای مداوا به بیمارستان امام علی سرابله اعزام ،اما بدلیل کمبود امکانات کادر درمانی بیمارستان از پذیرش خودداری وبا وجود چندین دستگاه آمبولانس ،حاضر نشدند با آمبولانس اینجانب را به بیمارستان امام درایلام اعزام نمایند.
این مصدوم درادامه گفت: با استفاده از خودور شخصی به بیمارستان امام شهرایلام مراجعه نمودم ولی علیرغم خونریزی ودردی که داشتم کسی حاضر به درمانم نشد وحتی برای کاهش درد وخونریزی اقدامی انجام ندادند ،واقعا جای تعجب دارد که چرا کادر درمانی نسبت به بنده اینقدر بی توجهی نمودند
وی افزود: پس از هفت ساعت تحمل درد ورنج بالاخره به بنده گفتند که بایستی در خارج از بیمارستان درمان شوم!با مراجعه به مطب های سطح شهر ،پزشک معالج اعلام نمود که درمطب امکاناتی برای درمان وجود ندارد و متاسفانه اقدامی برای پیوند یا جراحی بنده صورت نگرفت
،مسئولین دانشگاه وبیمارستان بایستی در مقابل این بی توجهی به حقوق بیمار پاسخگو باشند.
حال صرف نظر از امکان ویا عدم
امکان
پیوندکه در حیطه تخصص و نطر پزشکان است ،با مشاهده چنین مواردی این سوالات
در اذهان خطور می کند که چرا باید این قدر بی توجهی وبی مسؤلیتی دراین
بیمارستان نسبت به این چنین بیمارانی موج بزند ؟آیا
بستری کردن وتصمیم برای یک مصدوم این چنینی باید این قدر زمان بر باشد ؟آیا
مسولین دانشگاه علوم پزشکی ایلام که کمبود تخت ویا پزشک را در چنین مواقعی
بهانه می کنند،در صورت وقوع حوادث غیر مترقبه ویا دیگر حوادث بزرگ می
توانند کاری از پیش ببرند؟چرا اینقدر باید ذریک بیمارستان دولتی منشور حقوق
بیماران زیر پا گذاشته شود؟
اینها مجموعه پرسشهایی است که انتظار
می رود مسولین بیمارستان ودانشگاه علوم پزشکی ایلام بتوانند پاسخی در خور
برای آنها داشته باشند ،پاسخهایی که بتوانند قانع کننده افکار عمومی باشند!