دکتر «محمد حسین پاپلی یزدی» در چهاردهمین نشست ماهیانه شب یزد که در خانه فرهنگ صدوقی با موضوع «تمدن کاریزی» برگزار شد، تمدن‌ها را ترکیبی از اندیشه‌ها، سازمان‌های نظامی، اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژی‌ها خواند و اظهار کرد: تمدن‌ها که محدود به مرزبندی‌های جغرافیایی نیستند، از تحولات اندیشه‌های نیاکان ما که روزی بر پایه‌های الهه‌های طبیعی می‌زیستند، بوجود آمده‌اند.
وی افزود: در واقع تمدن‌ها از تغییر اندیشه‌ها و نگاه‌های بشر ایجاد شده‌اند به این نحوی که هرچند روزگاری بشر مطیع طبیعت بوده ولی اکنون طبیعت را به نفع خود تغییر داده است که اگر چنین نبود تمام انسان‌های کنونی، کوچ نشین یا نیمه کوچ نشین بودند.
این مسئول در ادامه تمدن کاریزی را تمدنی چندین هزار ساله و حاصل تغییر تمدن بشری ذکر کرد و گفت: اولین قنات که بنا بر اعتقاد تاریخ‌دانان در مجاورت آذربایجان ایران و ترکیه قرار داشته، در بردارنده تحول اندیشه بشر است به طوری که به جای تمسک به الهه‌های آسمانی و زمینی، با استفاده از ابزار و اندیشه و علم مهندسی نسبت به ایجاد قنوات اقدام کرده‌اند.
وی تمدن کاریزی را نقطه دستیابی بشر به مشارکت و همکاری عنوان و خاطرنشان کرد: این همکاری در حد مجاز بوده و از حد نصاب فراتر نمی‌رفته، به همین علت نیز تفکر کاریزی به زندگی مسالمت آمیز ادیان نیز منجر شده است.
پاپلی یزدی در همین رابطه ادامه داد: افراد در تمدن کاریزی ضمن رعایت اعتقادات جامعه به اعتقادات درونی همدیگر نیز احترام می‌گذاشتند و نوع مدیریتی که بر پایه تمدن کاریزی در جامعه شکل گرفت، موجب شد تا تمدن کاریزی، تعاونی و همکاری حساب شده‌ای را داشته باشد.
این مسئول که فراتر رفتن همکاری را موجب به وجود آمدن تفکرات فاشیستی، تروریستی و داعشی مطرح کرد و افزود: همکاری بیش از حد و حساب نشده منجر به شکل گیری تفکران و در نتیجه تمدن‌هایی با سطح همکاری بیش از حد می‌شود که قدرت‌ها را به وجود می‌آورند و نوعی بوکراسی پیچیده ایجاد می‌شود.
وی در این خصوص به انقلاب فرانسه به عنوان یکی از تحولات عظیم اندیشه و تمدن بشری اشاره کرد و گفت: پس از انقلاب فرانسه شعار «آزادی، برابری و برادری» به عنوان قانون اول حقوق بشر در این کشور تصویب شد در حالی که هر کدام از این واژگان بر حسب تفاسیر و فلسفه‌های آن دست به دست شدند تا این که به قتل عام هزاران انسان منجر شد.
پاپلی یزدی با طرح سئوالاتی مانند آزادی برای چه کسی؟ برابری و برادری برای چه کسی؟، گفت: این سئوالات، ابهاماتی بود که در این شعار به نفع هر فردی تغییر می‌کرد و در نهایت به کشتار افراد بسیار زیادی منجر شد و از سوی دیگر، این تفکر، اولین تفکری بود که منجر به جدایی دین از سیاست شد.
وی تصریح کرد: این موضوع در حالی است که در تفکر کاریزی شاهد برپایی آتشکده، مسجد و کنیسه در فاصله‌ای بسیار کم و حتی در یک محل هستیم و امام جماعت مسجد از خادم می‌خواهد صدای بلندگو را کم کنند تا هنگام صبح موجب بیدار شدن مردمان دیگر ادیان نشود و در حقیقت این تمدن کاریزی است که منجر به زندگی مسالمت‌آمیز شده است.
عضو اصلی کمیسیون جغرافیای فرهنگی انجمن جغرافیدانان جهان بر مکتوب شدن تمدن کاریزی و پرداختن به تمدن‌هایی که در اخلاق و احترام خلاصه شده است، تاکید کرد و گفت: گاهی افراد بر این باور هستند که تمدن کاریزی، تمدنی ترسو است اما باید اظهار کرد که در این تمدن، مردم از خدا و تضییع حقوق دیگران هراس دارند و این امر به یقیین عقاید اسلام به ویژه شیعیان را در بردارد.
پایلی یزدی در پایان نیز شیعیان را شیفته رعایت حقوق افراد و احترام به ارزش‌های دیگران دانست و گفت: شیعیان جز اصول دیگری که در همه ادیان وجود دارد، دو اصل عدل و امامت را به نوعی در پیوند با هم دارند و همین امر موجب شده که قرارداد اجتماعی ایدئولوژی‌ها و وحی به عنوان دو نوع اندیشه با هم بپیوندند و منجر به شکل گیری تمدن کاریزی شوند.
گفتنی است، « پدرام اکبری» فیلمساز و هنرمند کشوری نیز در رابطه با آثار خوشنویسی «محمود رهبران» یکی از خویشنویسان برجسته جهان اسلام و ایران که نمایشگاهی از آنها در خانه صدوقی در بازه ای یک ماهه برپاشده بود، سخنرانی کرد.