بافق یکی از شهرستان‌های خشک و کویری استان یزد است که در سال‌هاي اخير با توجه به اقدامات مطلوب براي توسعه گردشگري به عنوان دومین شهر گردشگري پررونق کشور شهره شده است.
مهاجران غیرفرهنگی یکی از جدی‌ترین معضلات شهر گردشگری بافق هستند که نه تنها نتوانسته‌اند به رونق اقتصادی و گردشگری این شهرستان کمک کنند بلکه پیامدهای زیادی را برای این شهر گردشگری به وجود آورده‌اند .
تکدی‌گری و تخریب بافت‌هاي تاریخی از جمله مشکلات ناشی از حضور مهاجران غیرفرهنگی شهرستان بافق است که عمدتاً نيز از اقشار ضعیف فرهنگی و اقتصادی هستند .
البته سیاست اصلی مسئولان شهرستان بافق مخالف حذف مهاجران غیرفرهنگی از اين شهرستان است لذا مهمترين اولويت اجرايي خود براي مقابله و کاهش آسیب‌های اجتماعی را با فرهنگ‌سازی در اين رابطه، مد نظر قرار داده‌اند .
حجت‌‌الاسلام و المسلمین «سید جواد سلیمانی» امام جمعه بافق نیز اخيراً در نشستی که با محوریت ساماندهی مهاجران و متکدیان اين شهر برگزار شده، هشدار داده است كه با افزایش روند تکدی‌گری در بافق، مشکلات اجتماعی بیشتری در پیش است و ضرورت دارد كه به این موضوع رسیدگی شود .
رویکردهای محله‌محوری لازمه کاهش آسیب‌ها
«محمد زاده رحمانی» فرماندار بافق به نیاز این شهرستان به رویکردهای محلی در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از مهاجران اشاره و اظهار می‌کند: بیشترین نياز امروز شهر بافق در اين راستا ورود مباحث فرهنگی شهرداری و شورای شهر به محلات است.
به گفته وي، خوشبختانه رویکردهای فرهنگی خوبي در سطح کلان شهر در دستور كار قرار گرفته ولي نياز است كه این رویکردها در قالب يك شبکه مویرگی در محلات نیز اجرايي شود .
وی بر لزوم اجراي بيشتر فعاليت‌هاي فرهنگی در شهر تاکید و بیان مي‌كند: تمام دستگاه‌هایی که دارای ذات فرهنگی هستند باید با همکاری یکدیگر هم‌افزایی و در قالب طرح‌هاي فرهنگي محله‌محور ورود كنند.
این مسئول مي‌گويد: در صورت تعامل و همکاری تمام دستگاه‌ها در راستای افزایش فعالیت‌های فرهنگی شاهد کاهش آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی در شهر خواهیم بود .
فرماندار با اشاره به اجرای طرح بازآفرینی محلات قدیمی و بافت‌های فرسوده شهری بافق، خاطرنشان مي‌كند: یکی از ارکان و بخش‌های عمده طرح بازآفرینی محلات قدیمی شهر، توجه به مسائل فرهنگي آنهاست که دولت تمرکز ویژه‌ای به این امر داشته است.
نیروهای بومی راهکار مقابله با مهاجران غیرفرهنگی
با اين حال «حسين ارجمند» مدیر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان بافق با اشاره به مهاجرت به عنوان عاملی با پیامدهای اجتماعی در بافق، اظهار می‌کند: در حال حاضر پیگیری مسائل و پیامدهای ناشی از حضور مهاجران در بافق یکی از مهمترین دغدغه مسئولان محسوب می‌شود چرا که حضور آن‌ها نه تنها تاثیر مثبتی نداشته بلکه منجر به ایجاد پیامدهایی منفی براي شهر شده است .
وی ضمن گروه‌بندی مهاجران این شهرستان، بیان می‌کند: آذری‌ها و تبریزی‌ها اولین گروه مهاجران بافق هستند که برای پاسخ به نیازهای اجتماعی و اقتصادی به بافق مهاجرت كرده‌اند، گروه دوم مهاجران بافق، اتباع بیگانه و گروه سوم نیز افراد ساکن حاشیه شهرهای جنوب شرقي كشور را شامل می‌شوند که از این میان گروه سوم، بیشترین پیامدهای فرهنگی را به دنبال داشته‌اند.
این مسئول ناهنجاری‌های اجتماعی، حاشیه‌نشینی، تکد ی‌گری و دستفروشی را مهمترین پیامدهای حضور این گروه از مهاجران مطرح و تصریح می‌کند: متاسفانه از آنجايي كه جوانان و ساکنان بافق به مشاغل سخت و کارگری تن نمی‌دهند، شاهد حضور مهاجران غيربومي به عنوان نیروی کار در شهرستان هستیم .
وی با تاكيد بر ضرورت ساماندهي این گونه مهاجرت‌ها، می‌گوید: با توجه به اين كه گزینه‌ای به عنوان حذف این افراد در نظر مسئولان شهرستان نيست، تعامل و فرهنگ‌سازی بهترین راهکار محسوب مي‌شود ولي در عین حال نيز با عنايت به اين كه هنوز مهاجران شهر بافق تبدیل به معضل نشده بايد پیشگيری‌هاي لازم در اين خصوص ممنظور شود.
مهاجران عامل تهديدآميز بافت تاریخی بافق
«لیلی رنجبر» مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بافق هم در رابطه با تاثیر سوء مهاجرت‌ها بر صنعت گردشگری بافق به خبرنگار ايسنا می‌گوید: مهاجرت‌های افراد غیربومی که با هدف كسب و كار به بافق صورت می‌گیرد، به ظاهر تاثیر مستقیمی بر صنعت گردشگری بافق ندارد اما با بررسی پیامدهای این گونه مهاجرت‌ها، به تاثیر آن بر صنعت گردشگری پی خواهیم برد .
وی با اشاره به وضعيت فرهنگی و اقتصادی پایین مهاجران بافق، خاطرنشان می‌کند: افراد بسیار محدودی از این گروه می‌توانند سفیران فرهنگی بافق باشند اما تبعات سوئي که به جا می‌گذارند بسیار بیشتر از این عامل مثبت است .
این مسئول با بیان این که خطر تخریب از سوي مهاجران، بافت تاریخی بافق را تهدید می‌کند، می‌گوید: برخي مهاجران به دلیل ضعف وضعیت اقتصادی توان اجاره و خرید خانه‌های مناطق داخل شهر و خانه‌های سازمانی در شهرک‌هاي بافق را ندارند و اصولاً امكان نفوذ به حریم محلات اصلی شهر را نيز ندارند لذا به سمت بافت‌هاي تاریخی شهر مانند محدوده میدان خان سوق مي‌يابند.
وی در این رابطه می‌افزاید: خانه‌های موجود در بافت تاریخی که بیشتر از نظر صاحبان آن‌ها دور مانده و اهمیت آن‌ها مورد توجه چندانی قرار نگرفته است، به این مهاجران تحویل داده می‌شود كه علاوه بر کالبد خانه، کالبد محلات تاریخی نیز تخریب می‌شود .
رنجبر در رابطه با نحوه ساماندهی این افراد، اظهار می‌کند: مي‌توان با سوق دادن انجمن‌ها، تشکلات و اداراتی مانند میراث فرهنگی و ارشاد به سمت بافت تاریخی و مشارکت مردم، از فعاليت‌هاي مخرب اين افراد ممانعت شود .
مدیر میراث فرهنگی بافق در پایان خاطرنشان می‌کند: لازمه حفظ و توسعه صنعت گردشگری بافق، ارتقای فرهنگ مردم بومی در حفظ بناهای تاریخی و احیای نقش آنهاست .