شهر یزد با شاخصه های تاسف بار نشاط اجتماعی در حالی به استقبال جهانی شدن رفت که ضمن ناامیدی از مسئولان از عدم مداخله و مشارکت کارشناسان حوزه روانشناسی و جامعه شناسی رنج می برد.
واژه‌ی نشاط در لغت فارسی به معنای سرزندگی و چالاکی یافتن برای اجرای امور، سرور، شادی، خرسندی آمده است؛ واژه ای که در لغت نامه دهخدا با عبارت، حالت مثبتی که در انسان به وجود می آید و در مقابل غم و اندوه قرار دارد، تعبیر می شود.
شادی و نشاط موضوعی مهم و قابل بحث در علم روانشناسی و جامعه شناسی است که عموما در حوزه انگیزش و هیجان به آن پرداخته می شود.
این پدیده در علم جامعه شناسی به شکل گسترده ای به آن پرداخته شده است که حاکی از ارزش شادی و نشاط در پدیده های اجتماعی است. جامعه شناسی جوامع مختلف، پدیده های متفاوت اجتماعی، اوقات فراغت، طبقات مختلف اجتماعی و... بخشی از شاخه های جامعه شناسی می باشند که در آن شادی در اصل یا حاشیه موضوع، مورد بحث قرار گرفته است و به همین سبب شادی و نشاط در جوامع گوناگون مورد توجه جامعه شناسان و روانشناسان قرار می گیرد.
نشاط اجتماعی یکی از مؤلفه های اصلی رفاه به شمار می رود و نقش بسیار مهمی در سلامت و پویایی جامعه ایفا می کند.
براساس تعریف سازمان های جهانی از سلامت، در دنیای کنونی فردی واجد سلامت شناخته می شود که به لحاظ زیستی، روانی و اجتماعی از شرایط مطلوبی برخوردار و ویژگی های مهم روانی احساس نشاط و احساس رضایتمندی عمومی از زندگی داشته باشد.
عوام در کاربرد واژه شادی و نشاط تفاوتی قائل نیستند این در حالیست که کارشناسان بر این باورند تفاوت های اساسی قابل توجهی میان این دو واژه وجود دارد. تفاوت‌هایی که شادی را یک هیجان زودگذر عنوان می‌کند اما نشاط را عمیق تر از شادی دانسته و آن را درونی، پایدار و با دوام می خواند.
البته تفاوت های این دو واژه تنها در مفهوم و معنا خلاصه نمی شود و می توان لبخند و خنده را از نشانه های شادی دانست درحالی که احساس فرح بخش نشاط تنها در خنده خلاصه نمی شود.
بنابر این پدید آوردن نشاط اجتماعی نسبت به شادی اجتماعی در سطح جامعه از اهمیت بیشتری برخوردار است. پدید آوردن سروری با دوام بیشتر در بین اقوام تاثیرات ارزشمند و عمیقی دارد که نمی توان با پدید آوردن شادی شاهد آن بود.
تعلق اجتماعی، مسئولیت پذیری اجتماعی، ارتقا شاخص‌های سلامت روانی و اجتماعی، همبستگی اجتماعی، افزایش رضایت از زندگی، افزایش امیدواری و تلاش مضاعف انسان ها، ارتقا کیفیت و کمیت زندگی، خلاقیت، نوآوری، کاهش آسیب های اجتماعی و پویایی تنها بخشی از ثمرات ارزشمند پدیدآمدن نشاط اجتماعی است.
به عبارت دیگر در جامعه ای که نشاط اجتماعی حکم فرما باشد شاهد پویایی صنعت، اقتصاد و ایجاد امنیت اجتماعی با دوری از آسیب های اجتماعی خواهیم بود که پدید آوردنده بستری برای شکوفا شدن استعدادهای انسانی است.
اما کارشناسان و مسئولان زیادی بر این مهم در طول دوران خدمت خود در ادوار مختلف تذکر داده اند اما متاسفانه جامعه فعلی نشاط را گمشده ترین عنصر خود می داند؛ عنصری کمرنگ در جامعه که می توان با رویدادهای مختلف ملی و فخرآور شاهد آن بود که با چه حجمی مورد استقبال مردم قرار می گیرد؛ نشاط مسکنی بر روان مردم جامعه ای است که در تنگناهای اقتصادی با مشکلات روحی و مادی عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند.
چرایی نپرداختن به موضوع نشاط اجتماعی توسط مسئولان موضوع گسترده ای است که بررسی این مهم شاید فرصت را از جامعه فعلی بگیرد.
هم اکنون نهادها و سازمان هایی درصدد فراهم آوردن این نشاط در سطح جامعه بر آمده اند که می توان به فعالیت های گسترده سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اشاره کرد.
سازمانی بیرون آمده از نهادی همچون شهرداری که در یزد یک نهاد فرسوده قلمداد می‌شود. نهادی با ردیف اعتباری ویژه که عهده دار پدیدآوردن بخش عظیمی از نشاط اجتماعی در جامعه شده است.
پس از تغییرات در سطح مدیریت شهرداری یزد، مصاحبه های مختلف و گزارش های متعددی درباره تغییر رویکرد این سازمان ارائه شده است.
اینکه تا چه میزان از این اهداف زیبا، محقق شده است، گزارش معتبری در دسترس نیست. اما آنکه به چه میزان این برنامه ها که بخش عظیمی از آن را جشن های شهری تشکیل می دهند؛ در افزایش نشاط اجتماعی تاثیر دارد و به چه میزان چنین رویدادهایی کارشناسی شده است؛ سوالی است که چندی از جامعه شناسان و روانشناسان یزد از پاسخ دادن به آن به خبرنگار پرگار، امتناع کردند و گفتند در این خصوص مصاحبه نمیکنند.
هرچند گزارش های میدانی از افزایش تعداد این جشن‌ها اما به صورت کلیشه‌ای و تکراری خبر میدهد اما سکوت نهادهای تصمیم ساز و پژوهشگر در این باره به عنوان یک سکوت تلخ ارزیابی می شود.
از چند سال قبل، بحث نشاط اجتماعی و شادی جامعه در یزد، به دلیل مباحث سیاسی به اغما رفته است و سخن گفتن در این خصوص نوعی تابوشکنی محسوب می شود اما آنچه این میان دیده نشده است میزان افسردگی مردان و زنان جامعه، هدررفت توانایی‌ها و خلاقیت‌های شهروندان و از همه مهمتر فضای کسل و روح غبارگرفته شهر است که به یک خانه تکانی افسانه‌ای نیاز دارد.
به راستی که شهر جهانی یزد با شاخصه های تاسف بار البته رو به بهبود در نشاط اجتماعی از عدم مداخله کارشناسان و متخصصین حوزه جامعه شناسی و روانشناسی در برپایی نشاط اجتماعی رنج می برد.