سارا گلابگیریان
اوضاع درآمدی شهرداری یزد، مشابه بسیاری از
شهرهای کوچک، که درآمد آنها وابسته به عوارض ساختوساز است، به‌علت رکود
عمیق بازار مسکن، نامطلوب است.
این‌در‌حالیست که اولویت اول تحقق بودجه شهرداری یزد، کسب درآمد از محل
عوارض ساختوساز است. با توجه به رکود اقتصادی و فشار اقتصادی مردم، آینده
مطلوبی برای تحقق بودجه و افزایش توان اقتصادی شهرداری یزد پیش‌بینی
نمی‌شود و تنها راهکار ایجاد منابع اقتصادی پایدار با مشارکت بخش خصوصی و
جذب سرمایه‌گذاران توانمند است.
شهرداری یزد، پیش از این، عملکرد مطلوبی در حوزه جذب سرمایه‌گذار نداشته
است و همواره با سختگیری‌ها و نکته‌سنجی‌ها، مانع از مشارکت جدی بخش خصوصی
با شهرداری شده است. مشکلات اقتصادی و رکود حاکم بر اقتصاد کشور هم
علاقه‌مندی بخش خصوصی را برای مشارکت با شهرداری‌ها کاهش داده است.
ضرورت ارتقای فرهنگ برخورد با سرمایه‌گذار
اما شهردار یزد رویکرد جدیدی را برای استقبال از سرمایه‌گذاران و جلب
مشارکت آنها برای ایجاد منابع پایدار درآمدی مطرح می‌کند و می‌افزاید: بنیه
اقتصادی شهر یزد بسیار ضعیف است؛ از این رو باید در گام اول، بنیه قوی
اقتصادی برای شهر ایجاد کنیم و با ایجاد منابع پایدار درآمدی، فشار از روی
دوش شهروندان برداشته شود.
«مهدی جمالی‌نژاد» می‌گوید: با رویکرد جدید، قرار است منابع درآمدی پایدار
را رصد و احصا، حقوق شهرداری را احیا و وصول و زیرساخت‌های مورد‌نیاز را
ایجاد و سرمایه‌گذار را برای مشارکت دعوت کنیم.
وی تاکید می‌کند: مشارکت سرمایه‌گذار با شهرداری باید بازی برد- برد باشد.
در این مشارکت، برد شهرداری، شهر و سرمایه‌گذار باید مورد توجه قرار گیرد؛
چراکه سرمایه‌گذار به نیت کسب سود وارد مشارکت می‌شود.
شهرداری نیز به دنبال کسب سود و درآمد بیشتر برای شهر است و باید در اثر این مشارکت، منافعی برای شهر ایجاد شود.
شهردار یزد با تاکید بر ارتقای فرهنگ برخورد با سرمایه‌گذار، اظهار می‌کند:
3 ضلع این مثلث باید سود باشد؛ از‌این‌رو باید فرهنگی ایجاد کنیم که
مسئولان استان، مدیران شهری و شهروندان فرش قرمز جلوی سرمایه‌گذاران پهن و
از آنها استقبال کنند تا شهر سرمایه‌گریز نشود.
وی می‌افزاید: سرمایه‌گذاری و مشارکت با بخش خصوصی یکی از آیتم‌های شهرداری
برای افزایش درآمد شهری است و بسیاری از خدمات شهر را نیز باید به
سرمایه‌گذار واگذار کنیم. برای مثال، در شهر اصفهان با سرمایه‌گذاری 2 هزار
میلیارد تومان بخش خصوصی، برای شهرک چوب ایجاد شد.
وی با تاکید بر اینکه این رویکرد باید در شهر یزد ایجاد شود تا اقتصاد شهری
توسعه یابد، می‌گوید: اگر همه فضا را آماده کنند و سرمایه‌گذاران را جذب
کنیم، شرایط بهبود خواهد یافت.
سرانه هزینه شهروندان یزدی برای شهرداری
همچنین معاون اداری، مالی و پشتیبانی شهرداری یزد با تاکید بر اینکه سرانه
درآمدی شهرداری، نسبت به بسیاری از شهرهای کشور، پایین‌تر است، می‌گوید:
میانگین سرانه هزینه شهرداری در بسیاری از شهرهای بزرگ از‌جمله تهران، مشهد
و شیراز نزدیک به 1/5میلیون تومان، اما این میزان در شهر یزد، حدود 500
هزار تومان است.
«سیدعلی مشتاقیون» ادامه می‌دهد: این در حالیست که سرانه هزینه شهروندان
یزدی در سال‌های اخیر، نسبتا رشد داشته، اما هنوز هم کمتر از نصف درآمد
شهرهای بزرگ است.
وی می‌افزاید: سال گذشته، 280 میلیارد تومان بودجه شهرداری یزد محقق شد اما
زمانی که این رقم بین 600هزار نفر جمعیت شهری تقسیم شود، سرانه قابل‌قبولی
نیست.این مسئول می‌گوید: بخشی از این سرانه پایین درآمدی ناشی از شرایط
اقتصادی نامناسب حاکم بر شهر و اوضاع اقتصادی شهروندان است؛ البته باید
توجه داشت سرمایه کلانشهرها قابل مقایسه با شهرهای کوچک، مشابه یزد، نیست.
مشتاقیون می‌افزاید: کلانشهرها، نسبت به شهر یزد، مزیت‌های بسیاری دارند.
در این شهرها، که اقتصاد قوی‌تری نسبت به شهر یزد دارند، منابع درآمدی
مالیات بر ارزش افزوده که به شهرداری‌ها تعلق می‌گیرد، نیز بیشتر است؛
از‌این‌رو درآمد این شهرداری‌ها و سرانه درآمدی آنها تفاوت قابل‌توجهی با
شهر یزد دارد.
معاون اداری مالی و پشتیبانی شهرداری یزد اظهار می‌کند: تراکم پایین جمعیتی
شهر نیز به‌صورت غیرمستقیم بر کارامد بودن درآمد در شهر موثر است، چراکه
کیفیت خدمات را، نسبت به شهرهای بزرگ با تراکم جمعیتی بالاتر، بیشتر
می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: آسیب‌پذیری شهرهای کوچک مشابه یزد، در شرایط بحران و رکود
اقتصادی، به مراتب بیشتر از کلانشهرهاست؛ چراکه 70 درصد از درآمد شهرداری
یزد وابسته به درآمد عوارض است و وقتی ساختوساز رکود دارد، این آیتم
درآمدی محقق نمی‌شود.
مشتاقیون می‌گوید: شهرداری یزد، با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور،
مشابه بسیاری از شهرهای کشور، آسیب‌پذیر است؛ از‌این‌رو باید به سمت ایجاد
منابع درآمدی پایدار پیش برویم. وی اضافه می‌کند: در این شرایط، بودجه شهر
نیز بر اساس واقعیات پیش‌بینی نشده است و اصلا با ظرفیت‌های شهر همخوانی
ندارد.
وی توضیح می‌دهد: بودجه کارشناسی‌شده و پیشنهادی مدیران شهرداری به شورای
شهر 450 میلیارد تومان بود، اما با توجه به نزدیکی به ایام انتخابات، از
سوی اعضای شورای شهر، 600 میلیارد تومان مصوب شد که بیشتر کارکرد انتخاباتی
داشت.مشتاقیون بیان می‌کند: این‌در‌حالیست که بودجه کارشناسی‌شده شهرداری
هم خوشبینانه پیشنهاد شده بود. این افزایش قابل‌توجه اصلا قابل قبول نیست،
اما در‌نهایت، شورای شهر مرجع تصمیم‌گیری و تصویب بودجه شهر بود.وی ادامه
می‌دهد: مدیران شهرداری سال 94 نیز بودجه 350 میلیارد تومانی را برای شهر
در سال 95 پیشنهاد کردند که پس از بررسی در شورای شهر، به 430 میلیارد
تومان افزایش یافت، در‌حالی‌که تنها 300 میلیارد تومان آن محقق شد؛ یعنی
حتی ارقام پیش‌بینی‌شده شهرداری هم محقق نشد.
معاون اداری و مالی شهرداری یزد تاکید می‌کند: چند سالی است که بودجه
پیشنهادی شهرداری به شورای شهر، بسیار خوشبینانه، تدوین و پیشنهاد می‌شود و
عمده آیتم‌های آن نیز محقق نشده است.
وی می‌افزاید: مجموعه شهرداری از هیچ تلاشی برای تحقق بودجه از محل منابع
داخلی و حتی عوارض ساختوساز دریغ نکرد، اما در‌نهایت، نیز بودجه محقق شده
به حد قابل قبول نرسید.
تاثیر رکود بازار ساختمان بر درآمد شهرداری
70 درصد از درآمد شهرداری یزد از محل دریافت عوارض ساخت و ساز پیش‌بینی
شده؛ از‌این‌رو با توجه به رکود حاکم بر بازار ساختمان، درآمد خوبی از این
محل محقق و وصول نشده است.
روند ساختوساز در بسیاری از کلانشهرها از‌جمله مشهد، دچار رکود نشده است؛
چرا که این شهر، با توجه به ظرفیت‌های زیارتی، همواره شاهد ساخت‌و‌سازهای
کلان از جمله هتل‌هاست که درآمد خوبی برای شهرداری دارد.
قطعا، با رونق بازار ساختوساز، درآمد شهرداری یزد افزایش خواهد یافت؛ اما
با توجه به تاثیر مستقیم این بازار به شرایط اقتصادی کشور، لازم است منابع
پایداری برای شهرداری ایجاد شود تا درآمد شهرداری افزایش یابد و بودجه آن
به طور کامل محقق شود.