گردشگری یکی از صنایع درآمدزای قرن اخیر است و کشورهای صاحب گردشگری در
رقابت شدیدی برای بهرهگیری از درآمد و اقتصاد پایدار ناشی از این صنعت
پاک و فرهنگی هستند.
البته این صنعت در اشکال مختلفی در کشورهای دنیا دنبال می‌شود که یکی از
انواع نوین آن که در ایران و نیز یزد در سالهای اخیر مورد توجه قرار
گرفته، «گردشگری روستایی» است.
این نوع گردشگری در واقع برای توانمندی جوامع محلی و روستایی شکل گرفته
است. مهم‌ترین عوامل در این شیوه برای جذب گردشگران آب و هوای خاص روستایی،
نحوه زندگی، پوششها، غذاهای محلی و محصولات سنتی روستا به شمار می‌روند.
گردشگری روستایی علاوه بر اشتغالزایی برای روستاییان، توسعه اقتصاد پایدار
در روستا را نیز به همراه دارد و میتواند در رونق صنایع کوچک روستایی،
توانمندسازی زنان روستایی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها موثر
واقع شود.
خوشبختانه، صنعت گردشگری حتی در بخش گردشگری روستایی، در استان کویری یزد
مورد توجه قرار گرفته و تاکنون 50 روستای هدف گردشگری شناسایی شده است که
هر یک بسته به ظرفیت‌های خاص خود برای جذب گردشگر حائز اهمیت هستند.
روستاهای هدف گردشگری استان به لحاظ بسترهای طبیعت‌‌گردی، جاذبههای
تاریخی، تنوع آب و هوایی اعم از ییلاقی بودن یا داشتن کویرهای زیبا،
ظرفیت‌های فراوانی در جذب گردشگر دارند. در سالهای اخیر حتی با وجود
خشکسالی و چالش بی‌آبی که روستاییان را به مهاجرت از محل زندگی خود راغب
کرده است، توانسته عاملی برای جلوگیری از این مهاجرتها باشد.
استان یزد با وجود کویری بودن، علاوه بر حفظ جایگاه خود به عنوان یکی از 3
راس مثلث گردشگری کشور، در حوزه «گردشگری روستایی» نیز رده دوازدهم کشور را
به خود اختصاص داده است.
اختصاص اعتبارات سفر ریاست‌‌جمهوری
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان
می‌گوید: در استان 50 روستای هدف گردشگری وجود دارد که بسته به نوع ظرفیت
های خود در زمینههای تاریخی، کویرنوردی، طبیعت‌‌گردی و ییلاقی در جذب
گردشگر و توریسم نقش اساسی دارند.
«محمدرضا نصیری» می‌افزاید: به تازگی با همکاری بخش خصوصی، دستگاههای
اجرایی و همچنین دهیاران و دفتر توسعه روستایی و عشایری استانداری،
برنامههایی برای رونق گردشگری و زیرساختهای توریستی در روستاها اجرا
شده و با توجه به اولویتبندی، طرحهای زیرساختی روستاهای گردشگری استان
در دستور کار میراثفرهنگی قرار گرفته است.
به گفته این مسئول، در سال گذشته برای رونق توریسم و همچنین توسعه زیرساخت
های گردشگری روستایی استان، 500 میلیون تومان از محل اعتبارات ملی برای
اجرای طرحهای مختلف گردشگری از جمله بومگردیها، کمپهای کویرنوردی
و همچنین پارک ها و کمپ های طبیعت‌‌گردی هزینه شده است.
وی بیان می‌کند: امسال هم قرار است ردیف اعتباری از محل سفرهای استانی
رئیسجمهوری برای توسعه زیرساخت های گردشگری اختصاص یابد و با همکاری
دهیاران برای رونق گردشگری روستایی در روستاهای هدف گردشگری استان هزینه
شود.
اجرای پارکهای طبیعت‌‌گردی
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان
می‌گوید: هر چند استان به لحاظ طبیعت و فضاهای سبز مانند دیگر استانهای
گردشگرپذیر و حتی استانهایی که جزو مثلث گردشگری هستند، نیست اما با توجه
به تنوع آب و هوایی و ظرفیت‌های خوب روستاهای هدف گردشگری در رتبه 12
کشور قرار دارد.
نصیری ادامه می‌دهد: روستاهایی مانند طزرجان، ده بالا، سانیج و دیگر
روستاهای ییلاقی استان در حوزه طبیعت و ییلاقی بودن حرفهای زیادی برای
گفتن دارند. مهم‌ترین طرحهایی که برای این نوع روستاها تعریف شده، توسعه
پارکهای طبیعت گردی و رونق مکان های تفرجگاهی است.
وی می‌افزاید: میراث فرهنگی در حال حاضر با کمک دهیاریها و شوراهای روستا
در روستاهای طزرجان و دهبالای شهرستان تفت در حال رونق دادن به پارک
های طبیعت‌‌گردی است که با استقبال خوب مردم روستاها نیز روبه‌رو شده و
قرار است این پارکها تا پایان سال 96 به بهره‌برداری برسد.
نصیری بیان می‌کند: زیرساختهای گردشگری روستایی برای هر یک از روستاهای
استان متغیر است و با در نظر گرفتن ظرفیت‌های هر روستا، زیرساختهای مورد
نیاز همان روستا اجرا و به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی ادامه می‌دهد: این زیرساختها میتواند در موضوعات تاریخی، کویری یا
تفرجگاهی باشد، ضمن این که بخش خصوصی هم برای رونق گردشگری روستایی، در
بعضی روستاها نسبت به ایجاد مجتمع های بینراهی اقدام کرده است.
به گفته وی، برای روستاهایی که دارای آب و هوای کوهستانی است، بیشتر رونق
تفرجگاهها تعریف شده است و در این رابطه میراثفرهنگی با پرداخت تسهیلات
و همچنین واگذاری زمین به دهیاریها اقدام می‌کند و تسهیلاتی نیز برای
راه، حق انشعاب آب و برق و ... در نظر گرفته است.
گردشگری روستایی؛ سدی در برابر مهاجرت
دهیار روستای نمونه گردشگری اسلامیه در شهرستان تفت می‌گوید: اگر موضوع
گردشگری در روستاها بدون در نظر گرفتن جوامع محلی و روستایی مورد توجه قرار
گیرد، قطعاً هیچ تاثیری بر توسعه پایدار روستاها نخواهد داشت.«سمیه منتظری
اسلامیه» می‌افزاید: گردشگری روستایی باید به توانمندسازی، تولید، اشتغال و
همچنین معرفی و فروش محصولات و غذاهای سنتی روستاییان ختم شود تا به رونق
بخشیدن اقتصاد روستاها کمک و از مهاجرت روستاییان جلوگیری شود.
وی با تاکید بر این که روستاییان باید در رابطه با تولید محصولات بومی و
محلی و همچنین معرفی غذاهای سنتی روستای خود، آموزشهای لازم را فرا
گیرند، اظهار می‌کند: رونق گردشگری روستایی به همراه اشتغالزایی و فروش
محصولات جوامع محلی، مهم‌ترین عامل برای تحقق اقتصاد مقاومتی است.
ایجاد چند تفرجگاه و کمپ گردشگری جدید روستایی
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان
می‌گوید: طرح تفرجگاهی «دوچنار» در روستای دهبالا، مرمت و بهسازی
کاروانسرای روستای تاریخی «خرانق» و بهره‌برداری از کمپ کویرنوردی «زرین»
از مهم ترین برنامههای امسال میراث فرهنگی برای رونق گردشگری روستایی
در استان است.
«محمدرضا نصیری» با اشاره به تاثیرات رونق گردشگری در جلوگیری از مهاجرت
روستاییان، بیان می‌کند: ایجاد زیرساختهای گردشگری در روستاهای قطرم و
شادکام با رونق گردشگری، مهاجرت روستاییان را به صفر رسانده است.